Kritisch is een negatief woord. Althans, het woord wordt vaak gebruikt met een negatieve lading. Om iets negatiefs aan te duiden. Ook het woord wereldverbeteraar heeft een licht cynische klank, alsof het iets onwenselijks is. Maar waarom?

Stel dat we alles maar over onszelf heen laten komen. En over een ander heen laten komen. Zonder in te grijpen, iemand te helpen, een poging te doen om iets te veranderen. Dat klinkt ook niet goed, toch? Tenzij alles al perfect is en iedereen gelukkig is… Maar er zijn genoeg situaties waarvoor een beter alternatief te bedenken is. En na te streven is. Dat is misschien niet voor iedereen logisch, maar voor mij wel.

Arrogant of bezorgd?

Ben ik dan zo’n veeleisende perfectionistische verwende elitaire arrogante wijsneus, die alles en iedereen afkraakt? Nou nee, voor mijn eigen gevoel is het iets heel anders. Het is meer: zorg. Bezorgdheid. Empathie. Meeleven. Behulpzaamheid. Verantwoordelijkheidsgevoel. En schuldgevoel.

Positieve, fijne dingen, daar krijg ik energie van. Blijdschap. Dankbaarheid. Van een ander en van mezelf. Negatieve dingen, daar krijg ik een ander soort energie van. Meer een urge to make it right. Zo van: “Indien mogelijk, corrigeren!” Ombuigen naar positief, naar fijn, naar een tevreden mens. Ik weet, het leven is niet zonder lijden, zonder pijn. Genoeg goeroes om je uit te leggen dat je ook het negatieve moet accepteren, omarmen. Maar wat als het nou niet nodig is? Als het ook anders kan? Waarom zou je het dan niet proberen béter te maken? Verbeteren is toch leuk?

Leuker

Je kunt dan aandragen dat je niet altijd in control moet willen zijn. Daar ben ik het helemaal mee eens. Sommige dingen gaan zoals ze gaan, en daar moet je gewoon vrede mee hebben, voor je innerlijke rust en vrede. Maar er zijn zeker ook dingen waar je niet van weg moet kijken, niet lijdzaam als last moet dragen, niet gewoon je schouders over moet ophalen. Als er een oplossing mogelijk is, waarom zou je daar dan niet achteraan gaan? Daar krijg ik nog energie van ook, van problemen oplossen! Het leven nog leuker maken!

Oeps!

En dan komt het: ineens krijg ik dan zelf het stempel ‘negatief’. Volgens sommigen. Want als je iets wilt corrigeren, verhelpen of beter maken, ben je kritisch. En dat is negatief. Waarom? Ik probeer het te begrijpen… Zijn ze bang voor verandering? Denken ze dat een verbetering een waardeoordeel over het verleden inhoudt? Voelen ze zich schuldig dat ze het zelf niet eerder hebben opgelost? Voelen ze zich minder omdat ze die drang niet hebben? Waarom zijn ze nou zo boos? Oké, het schijnt zo te zijn dat de weerstand die je oproept, voortkomt uit het ego van de ander. Maar wat schiet ik daarmee op? Wat kan ik daaraan veranderen? Ik ben soms gewoon naïef misschien, of als een bordercollie die een schaap ziet afdwalen en daar achteraan gaat, meer niet, ik bedoel er niets mee…

Ik ben er inmiddels een beetje aan gewend, dus ik probeer heel aardig en voorkomend te zijn, voorzichtig, en duidelijk te maken dat ik me niet boven een ander voel staan. Dat ik ook fouten maak en twijfels heb. Dat ik alleen maar graag wil helpen. Dat anderen zo goed bezig zijn. Maar dat helpt lang niet altijd. Het lijkt soms zelfs erger te worden.

Bij jezelf beginnen dan maar…

Het is echt een kunst denk ik, die ik (nog) niet beheers, iets verbeteren zonder negatief over te komen. Kritisch is al heel gauw tè kritisch. Een constructieve kritische blik met een vriendelijke ondertoon roept wantrouwen op. Een wereldverbeteraar roept ergernis op.

Voorlopig richt ik me daarom maar op het verbeteren van mezelf. En ik oefen daarbij om de kritische blik duidelijk constructief te laten zijn. En die aan te vullen met waardering. En overal een positieve draai aan te geven.

Een zelfhulpblog dus!!! Goed hè? 😀

Hoe zou jij het aanpakken? Herken je je in de verguisde wereldverbeteraar? Of erger je je misschien aan vriendelijke kritiek?

P.S. Voor bedrijven is kritiek eigenlijk heel belangrijk. Een mooie samenvatting lees je in het artikel van Jeroen van de Sanden: Waarom kritiek krijgen fantastisch is!