Ouderenzorg. Ik heb er nooit zo bij stilgestaan. Natuurlijk denk je wel eens: hoe moet dat als ik oud ben, kan ik rondkomen, is er nog plek in de maatschappij als je krakkemikkig bent, van die dingen. En ook heb ik gezien hoe intensief en zwaar het is, om voor een geliefde te zorgen die het zelf niet meer kan. Maar ik heb me niet gerealiseerd hoe ingewikkeld en tijdverslindend het kan zijn om dingen te moeten uitzoeken en regelen. Dat is dus óók mantelzorg, kennelijk.

Ik val van de ene verbazing in de andere. Het lijkt allemaal zo goed geregeld in Nederland, maar o jee als je buiten de lijntjes valt, dan kan er ineens helemaal niets. Ergens begrijp ik het ook wel, het is extra werk en zo, er zijn risico’s aan verbonden, maar toch… ik dacht dat zorg gewoon te koop was. Maar nu heb ik dus ontdekt dat er constructies en regels in de zorgvoorzieningen zitten, en met name in de Wet Langdurige Zorg, die ervoor zorgen dat bepaalde mensen geen zorg kunnen krijgen. En laat ik nou net tegen zo’n geval aan lopen. Oeps…

Alles begint hier in Nederland, wat langdurige zorg betreft, bij de zogeheten indicatie door het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ). Nou, de buurtzorg zou dat wel even regelen voor hem. Na maanden van afwachten komt er een afwijzing: het CIZ wil geen indicatie afgeven, omdat er geen recht is op vergoeding vanuit de Wet Langdurige Zorg (WLZ).

Onder de Wet Langdurige Zorg is voor inwoners van Nederland onder andere geregeld dat zware, intensieve zorg voor kwetsbare ouderen, mensen met een handicap en mensen met een psychische aandoening geleverd en vergoed wordt. De zorg wordt betaald via Sociale Verzekeringsbank, met inhouding van een eigen bijdrage aan het CAK.

Wat blijkt nu, de overheid heeft met internationale volkenrechtelijke organisaties – waar de staat zelf aan deelneemt – aparte afspraken gemaakt. Zo worden belastingen en premieafdrachten door de deze organisaties zelf geregeld en is er ontheffing voor de WLZ. Huh? Ja, er wordt geen premie ingehouden en de werknemers zijn dus NIET verzekerd volgens de WLZ. Vervolgens is er ook nog besloten dat het CIZ vanaf 2018 geen zorgzwaarteindicatie meer afgeeft voor deze mensen.

Daar sta je dan. Het is natuurlijk niet fijn om onderverzekerd te zijn, als je merkt dat de kosten maandelijks(!) kunnen oplopen van 5.000 tot wel 12.000 euro of hoger. Maar een andere bijkomstigheid is de volgende. Alle zorginstellingen en organisaties die (“gratis”) hulp aanbieden, zoals de zorgkantoren bij het zoeken van passende zorg, cliëntonafhankelijke ondersteuners, zorgmakelaars en ga zo maar door, alles blijkt zo ongeveer betaald te worden via de WLZ. En de eerste vraag is dus altijd: heeft meneer een indicatie? En als het antwoord dan nee is, omdat het CIZ die weigert af te geven, wordt de zorgbehoefte als niet-bestaand beschouwd. Oud en krakkemikkig of niet. Geen hulp dus.

Dan koop je toch particulier zorg in, zou je zeggen. Maar daar hangt een nog flinker prijskaartje aan. Naast de gigantische zorgfactuur krijg je dan nog eens een extra factuur gepresenteerd voor huur, service, maaltijden en allerlei huishoudelijke en andere diensten – kosten die normaal gesproken ook via de WLZ betaald worden – van duizenden euro’s per maand. Voor wonen in een slaapkamer met toilet. Whoa!

Het vinden en regelen van zorg is best een uitdaging. Maar ik kan je vertellen: als je géén recht hebt op WLZ, is het een hel. Ik ben nu al maanden en maanden bezig, hele dagen aan de telefoon met allerlei instanties en instellingen en ik leg het hele verhaal honderd keer uit, want niemand heeft er ooit van gehoord en de WLZ is op zich al een ingewikkeld gebeuren. Maar deze situatie is dan ook nog eens een uitzondering…

En uiteindelijk gaat de deur dan toch weer dicht. “Nee, we kunnen niets voor u doen hoor, wij leveren alleen gecontracteerde zorg.” “Wij kunnen u gratis advies geven, maar dan moet u eerst even een indicatie regelen.” “Alles loopt via het regionale Zorgkantoor hoor, daar kunt u zich melden met de indicatie.” Het CIZ zelf spant de kroon, een ongeïnteresseerd meisje aan de telefoon herhaalt een keer of 5, 6, 7 dat ik de vragen op de website moet invullen om te kijken of er recht is op WLZ. “Nee mevrouw,” zeg ik, ”ik probeer u juist uit te leggen dat er ontheffing is van de WLZ, er is dus geen recht op WLZ, maar ik wil weten of jullie de weigering om een indicatie te stellen zwart-op-wit hebben teruggekoppeld.” “U moet de vragen invullen op de website, om te zien of er recht is op WLZ.” Aaaaaaaargh….Ik ben kennelijk echt slecht in communiceren.

Het is een enorm lang verhaal dat gewoon niet kort samen te vatten is. En moeilijk te volgen is. Dus ik stop hier maar met vertellen. Intussen is voor mij wel het gevolg, dat ik al maanden nergens tijd voor heb, niet aan mezelf toekom, wakker lig, niet blog of teken (soms helpt een legpuzzel even, zoals je eerder kon lezen😉), en ook intussen wel een enorme berg ervaring opdoe in het rustig blijven, inleven, uitleggen, uitzoeken, bellen, mailen, weer bellen, weer mailen… Want dit is niet het enige probleem. Jemig, wat valt er veel te regelen als mantelzorger!

Maar dan weet je waarom het wat stil is hier.

Een lichtpuntje is er wel. Ik ben weer eens een soort leertraject aan het doorlopen op het gebied van persoonlijke ontwikkeling, wel leuk, daar schrijf ik misschien nog wel eens wat meer over. Ik heb daarvoor in ieder geval momenteel heel, héél veel oefensituaties voorhanden! 😉

De Tips. Eén. Zorg dat je dingen uitzoekt, ordent en regelt vóórdat je daar te oud voor bent en niemand meer iets kan vinden of wijs kan worden uit je (ontbrekende) administratie. Begin op tijd met het versimpelen van je leven. Twee. Zorg dat je op tijd verhuisd bent naar een levensloopbestendige woning, en wacht daar dus niet mee totdat je huis gevaarlijk is geworden voor je. Drie. Ga nóóit met je werkgever akkoord met ontheffing van de WLZ. Tenzij je verzekeringspolis een zorgvergoeding garandeert tot €250.000 per jaar. Dan weet je dat. Want alle deuren zitten hier potdicht.

(Uhhh ik geloof dat ik toch beter kinderen had kunnen hebben… ik vraag me af wie mij straks gaat helpen…?)